ဘုရာဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါး ပါဠိႏွင့္ အနက္

(၁) အရဟံဂုဏ္ေတာ္။ ေသာ ဘဂဝါ၊ သစၥာေလးဆင့္ ခိုင္လံုးတင့္ကာ ပြင့္လာေခါင္ဖ်ား ါထိုေအာင္ေတာ္မူ ျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ ကိေလသာတို႔မွ ကင္းေဝးေတာ္မူ ျခင္း၊ ကိေလသာရန္သူတို႔ကို ပယ္သတ္ေတာ္မူျခင္း၊ သံသရာစက္၏ အကန္႔အေထာက္တို႔ ကို ဖ်က္ဆီးေတာ္မူျခင္း၊ ပူေဇာ္အထူးႏွင့္တကြ ပစၥည္းေလးပါးတို႔ကို ခံယူေတာ္မူထိုက္ျခင္း၊ မေကာင္းမႈကို ျပဳလုပ္ဖြယ္ရာ ဆိတ္ကြယ္ရာမ႐ိွျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း။ အရဟံ၊ “အရဟံ”ဟူေသာ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူပါေပ၏။

• ပူေဇာ္အထူးကို ခံယူေတာ္မူထိုက္ပါေပေသာ ျမတ္စြာဘုရာ၊
• ကိေလသာ အညစ္အေၾကးကင္းစင္ေတာ္မူပါေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား၊
• မေကာင္းမႈကို ဆိတ္ကြယ္ရာအရပ္၌ပင္ ျပဳေတာ္မမူေပထေသာ ျမတ္စြာဘုရား။ 

(၂) သမၼာသမၺဳဒၶဂုဏ္ေတာ္။  ေသာ ဘဂဝါ၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ သယမၻဴ ဉာဏ္ေတာ္ျမတ္ျဖင့္ မိမိအလိုလို ကိုယ္ေတာ္တိုင္သာလွ်င္ ၾကြင္းမဲ့ဥႆံု အလံုးစံုေသာ ေဉ ယ်ဓံ တရားဟူသမွ်တို႔ကို ေကာင္းစြာ မေဖာက္မျပန္ အမွန္ထိုးထြင္း အလင္းထင္ေပၚ သိျမင္ေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း။ သမၼာသမၺဳေဒါၶ၊ “သမၼာသမၺဳဒ”ဟူေသာ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူပါေပ၏။

• သိစရာမွန္သမွ်တို႔ကို ဆရာမလို ကိုယ္ေတာ္တိုင္သိေတာ္မူပါေပေသာ ျမတ္စြာ ဘုရား။ 

(၃) ဝိဇၨာစရဏသမၸႏၷဂုဏ္ေတာ္။  ေသာ ဘဂဝါ၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ ဝိဇၨာသံုးပါး ဝိဇၨာ႐ွစ္ပါး စရဏတရား တစ္ဆယ့္ငါးပါးတို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူေသာအေၾကာင္း ေၾကာင့္လည္း။ ဝိဇၨာစရဏသမၸေႏၷာ၊ “ဝိဇၨာစရဏသမၸႏၷ”ဟူေသာ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္ စံုေတာ္မူပါေပ၏။ - သိေတာ္မူသည့္အတိုင္း က်င့္ေတာ္မူပါေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။

(၄) သုဂတဂုဏ္ေတာ ။ ေသာ ဘဂဝါ၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ ျငိကပ္မႈ ကင္းသန္႔႐ွင္းလွစြာ ၾကြသြားေတာ္မူျခင္း၊ ေကာင္းေသာ နိဗၺာန္သို႔ ဦးတည္၍ ၾကြခ်ီေတာ္ မူျခင္း၊ အစြန္းတရားႏွစ္ပါးမွကင္းလ်က္ အမွန္လမ္းျဖင့္ ၾကြသြားေတာ္မူျခင္း၊ သင့္တင့္ ေလ်ာက္ပတ္ေကာင္းျမတ္ေသာစကားေတာ္ကိုသာျမြက္ဆိုေတာ္မူျခင္းဟူေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း။ သုဂေတာ၊ “သုဂတ”ဟူေသာ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူပါေပ၏။

• မွန္ကန္ျပီး အက်ဳိး႐ိွေတာ္မူေသာ စကားကိုသာ ဆိုေတာ္မူတတ္ပါေပေသာ ျမတ္စြာဘုရား။ 

(၅) ေလာကဝိဒူဂုဏ္ေတာ္။  ေသာ ဘဂဝါ၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ သတၲ ေလာက သခၤါရေလာက ၾသကာသေလာက တည္းဟူေသာ ေလာကသံုးပါးတို႔ကိုလည္း ေကာင္း၊ ေလာက၏ သဘာဝ၊ ေလာက၏ ျဖစ္ေၾကာင္းတရား၊ ေလာက၏ ခ်ဳပ္ျငိမ္းမႈႏွင့္ ေလာက၏ ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ေကာင္းကိုလည္းေကာင္း အၾကြင္းမ႐ိွ သိျမင္ေတာ္မူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း။ ေလာကဝိဒူ၊ “ေလာကဝိဒူ” ဟူေသာ ဂုဏ္ ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူပါေပ၏။

(၆) အႏုတၲေရာ ပုရိသဓမၼသာရထိဂုဏ္ေတာ္။  ေသာ ဘဂဝါ၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ သီလဂုဏ္ သမာဓိဂုဏ္ ပညာဂုဏ္ ဝိမုတိၲဂုဏ္ ဝိမုတိၲဉာဏဒႆနဂုဏ္ ေတာ္တို႔ျဖင့္ မိမိထက္ သာလြန္သူ တစ္စံုတေယာက္မွ် မ႐ိွျခင္း၊ မယဥ္ေက်းေသးေသာ လူ နတ္ ျဗဟၼာ သတၲဝါတို႔ကို ယဥ္ေက်းလိမၼာေအာင္ ဆံုးမေတာ္မူႏိုင္ျခင္း၊ ယင္းသို႔ဆံုမရာ၌ အတုမ႐ိွ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း။ အႏုတၲေရာ ပုရိသဓမၼ သာရထိ၊ “အႏုတၲေရာ ပုရိသဓမၼ သာရထိ” ဟူေသာ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူပါ ေပ၏။

(၇) သတၲာေဒဝ မႏုႆာနံဂုဏ္ေတာ္။  ေသာ ဘဂဝါ၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ ျဗဟၼာနတ္လူ သံုးဘံုသူတို႔အား ပစၥဳပၸန္သံသရာ ႏွစ္ျဖာအက်ဳိး ဖံြ႔ျဖိဳးေစျခင္းငွာ သင့္တင့္ ေလ်ာက္ပတ္ ေကာင္းျမတ္ေသာအဆံုးအမကို ေပးေတာ္မူတတ္ျခင္း၊ ဘဝကႏၲာရ ခရီးခဲမွ သတၲဝါတို႔ကို ထုတ္ေဆာင္ ကယ္တင္ေတာ္မူတတ္ျခင္းဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း သတၲာေဒဝ မႏုႆာနံ၊ “သတၲာေဒဝ မႏုႆာန” ဟူေသာ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္ မူပါေပ၏။

(၈) ဗုဒၶဂုဏ္ေတာ္။  ေသာ ဘဂဝါ၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ သစၥာေလးပါး ျမတ္တရားကို ထင္႐ွားပိုင္ပိုင္ ကိုယ္ေတာ္တိုင္လည္း သိေတာ္မူျခင္း၊ သူတပါးတို႔ကိုလည္း မိမိနည္းတူ သိျမင္ေစျခင္းငွာ ေဟာၾကားျပသ ဆံုးမေတာ္မူျခင္းဟူေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္ လည္း ဗုေဒၶါ “ဗုဒၶ” ဟူေသာ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္ မူပါေပ၏။

(၉) ဘဂဝါဂုဏ္ေတာ္။  ေသာ ဘဂဝါ၊ ထိုျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣိတိပိ၊ ဤသို႔ အေလး အျမတ္ျပဳျခင္း၊ မာရ္ငါးပါးကို ဖ်က္ဆီးေအာင္ျမင္ျပီး ျဖစ္ျခင္း၊ ဣႆရိယ ဓမၼ ယသ သိရီ ကာမ ပယတၲတည္းဟူေသာ ဘုန္းေတာ္ေျခာက္ပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူျခင္း စေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္လည္း။ ဘဂဝါ “ဘဂဝါ” ဟူေသာ ဂုဏ္ေတာ္ျမတ္ႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္မူပါ ေပ၏။

ညႊန္း- ဗုဒၶဘာသာေကာင္းတစ္ေယာက္၊ သာသနာေတာ္ထြန္းကားျပန္႔ပြားေရးဦးစီးဌာန၊ သာသနာ သကၠရာဇ္ ၂၅၅၁၊ စာ ၇၀-၇၂။

ဘုရားဂုဏ္ပြားအက်ဳိးမ်ား 
ဓမၼဒါနအလွဴ႐ွင္ - သံုးခြဆရာေတာ္ (သဒၶမၼရံသီရိပ္သာ)

 ျမတ္စြာဘုရား၏ ဂုဏ္ေတာ္တို႔သည္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္ ၉-ပါးျဖစ္ပါသည္။ အက်ယ္အားျဖင့္ မေရမတြက္ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပားလွေပသည္။ ဂုဏ္ေတာ္မ်ား၏ အစြမ္းသတၲိတန္ခိုးအာႏုေဘာ္တို႔ သည္လည္းမေရမတြက္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မ်ားျပားလွေပသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို ပြားမ်ား ၾကေသာ ပုဂိၢဳလ္တို႔မွာလည္း မိမိတို႔ အလို႐ိွအပ္ေသာ အက်ဳိးမ်ားစြာတို႔ကို ရ႐ိွႏိုင္ၾကေပသည္။

ဘုရားဂုဏ္ေတာ္မ်ားကိုပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ ဘုရား၏ဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို မိမိ၏ကိုယ္စိတ္ႏွလံုးတြင္ထံု မႊမ္းထားသကဲ့သို႔ကူးစက္ျပန့္ႏံွလွ်က္႐ိွျပီး ဂုဏ္ေတာ္၏အက်ဳိးထူးမ်ားကို ရ႐ိွခံစားႏိုင္ပါသည္။ ဂုဏ္ ေတာ္ ၉-ပါလံုးကိုပြားမ်ားရန္ အခ်ိန္မရသူမ်ားအေနျဖင့္ မိမိႏွစ္သက္ရာ ဂုဏ္ေတာ္တစ္ပါးပါးကိုပြားမ်ား ျခင္းျဖင့္ ဂုဏ္ေတာ္၏အဓိပၸာယ္အလိုက္ အက်ဳိးထူးမ်ားကိုရ႐ိွႏိုင္ပါသည္။ ဥပမာ- သမၼာသမၺဳေဒါၶဂုဏ္ ေတာ္ကိုပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ အသိဉာဏ္ပညာမ်ားကိုပြင့္လင္းေစျပီး စာေမးပြဲမ်ားေျဖဆိုရာတြင္ ေကာင္းမြန္ စြာေျဖဆိုႏိုင္ပါသည္။ ရန္အတိုက္အခံမ်ား႐ိွပါက အႏုတၲေရာပုရိသဓမၼသာရထိဂုဏ္ေတာ္ကိုပြားမ်ား သင့္ပါသည္။ ရာထူးဌာနႏၲရမ်ားတိုးတက္လိုပါက အရဟံဂုဏ္ေတာ္ကိုပြားမ်ားသင့္ပါသည္။ ဂုဏ္ေတာ္ မ်ားကိုပြားမ်ားရာတြင္ ပါဠိကိုသာမက အနက္အဓိပၸာယ္ကိုပါ စိတ္ျဖင့္အား႐ုဏ္ျပဳျပီးပြားမ်ားပါက ပိုမိုထိ ေရာက္အက်ဳိး ႐ိွႏိုင္ေပသည္။ ဘုရားဂုဏ္ေတာ္မ်ားကို စားရင္း သြားရင္း ေနရင္း ထိုင္ရင္း အလ်ဥ္းသင့္ သလိုပြားမ်ားျခင္းျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို ေစတီတည္ရာလည္းေရာက္ေပသည္။